03 styczeń 2014

Rocznica

Patryk Miżołemski

Pomorsko - Kaszubski Zespół Obywatelski ds. Upamiętnienia 100. Rocznicy Wybuchu Pierwszej Wojny Światowej

              W roku 95-lecia podpisania rozejmu kończącego działania zbrojne Wielkiej Wojny, chcący uczcić 100. rocznicę jej rozpoczęcia, utworzyli w Borowym Młynie na Kaszubach „ Społeczny Regionalny Komitet Obchodów 100-lecia wybuchu Wielkiej Wojny”, Do Komitetu mogą przystąpić wszyscy, którzy chcą ocalić od zapomnienia zmagania lat 1914 – 1918, czyli ową „ kłótnię w rodzinie, co pochłonęła miliony ofiar”. Jego działalność została zainaugurowana 2 czerwca 2013 r. spotkaniem rocznicowo-modlitewnym na cmentarzu jeńców wojennych – żołnierzy I wojny światowej w Czersku.
W skład Komitetu weszli:
Izba Historyczna Pełczyce (Gerard Sopiński)
Stowarzyszenie Choszczno plus - Operacja Kultura (Robert Marciniak),
Koło Nr 21 Stowarzyszenia Saperów Polskich Drawno (Zdzisław Walaszczyk) Stowarzyszenie „Bastion Tradycji” Kalisz Pom.(Krzysztof Ignaszewski)
Hotel – Park „Reduta Napoleona” Mirosławiec – Łowicz Wałecki (Radovan Protić)
TV Czarne (Ireneusz Czerniawski),
Bractwo Kurkowe Czarne (Tadeusz Bednarski)
Fundacja Naji Gochë Słupsk – Borowy Młyn (Zbigniew Talewski)
Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie o. Konarzyny (Maria Rogenbuk)
Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie o. Karsin/Wiele (Zbigniew Studziński)
Reprezentantami Komitetu zostali:
Przewodniczący: Zbigniew Talewski – prezes Fundacji Naji Gochë
Zastępca przewodniczącego: Radovan Protić, Hotel –Park „Reduta Napoleona” Mirosławiec – Łowicz Wałecki
Koordynator – Andrzej Szutowicz, Koło Nr 21 Stowarzyszenia Saperów Polskich Drawno
Ponadto chęć współpracy z Komitetem wyrazili:
ks. Jarosław Biryłko – proboszcz parafii prawosławnej p.w. św. Piotra i Pawła w Stargardzie Szczecińskim
ks. mjr Szczepan Madoń – proboszcz parafii wojskowej p.w. św. Sebastiana Męczennika w Wędrzynie
ks. Mariusz Synak – proboszcz parafii prawosławnej p.w. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Słupsku
Działania Komitetu obejmują obszar województw: zachodnio-pomorskiego, pomorskiego i kujawsko-pomorskiego, a szczególnie gminy będące miejscem działalności organizacji wchodzących w jego skład.
Celem głównym Komitetu jest: przywrócenie pamięci oraz popularyzacja wiedzy o ludziach i wydarzeniach z lat 1914 – 1918, oddanie czci wszystkim ofiarom tej wojny: cierpiącym, poległym, zmarłym, zaginionym, zorganizowanie stałej społecznej opieki nad miejscami pamięci, a zwłaszcza opieki ustawowej nad cmentarzami jenieckimi. Wspomnienie żołnierzy : polskich formacji wojskowych, Królestwa Serbii, Cesarstwa Rosji, Republiki Francuskiej, Królestwa Rumunii, Królestwa Włoch i innych przetrzymywanych w obozach jenieckich na terenie Pomorza. Uczczenie pamięci żołnierzy wszystkich walczących armii poległych i zmarłych w latach 1914 – 1918 poprzez zapalenie w dniu rocznicowym 28 czerwca 2014 Płomyków /Iskier Pamięci i złożenie kwiatów pod pomnikami znajdującymi się na terenie naszych miejscowości oraz na cmentarzach jenieckich przez członków Komitetu i przedstawicieli miejscowych społeczności, sprawowanie modlitw/nabożeństw w tej intencji przez sprzyjających działalności Komitetu duchownych .
Cele szczegółowe
1. Zorganizowanie na terenie działalności podmiotów Komitetu przedsięwzięć związanych z obchodami setnej rocznicy wybuchu Wielkiej Wojny:
-poświęcenie w cerkwi pw. św. św. Piotra i Pawła w Stargardzie Szcz. ikony św. Jerzego w intencji żołnierzy królewskiej armii Serbii spoczywających na miejscowym cmentarzu wojennym,
- uroczystości rocznicowe na terenie cmentarzy wojennych w Gdańsku, Bytowie, Tucholi, Czersku, Czarnem, Stargardzie Szcz.,
- zorganizowanie wyjazdowych konferencji, w tym w Łowiczu Wałeckim – Mirosławcu, „Spotkań na Gochach” w całości poświęconych problematyce I wojny,
- zorganizowanie wystaw tematycznych związanych z Wielką Wojną,
- kontynuowanie poszukiwań faktów na temat więzionych na terenie Pomorza Polaków, w tym działaczy niepodległościowych, legionistów i żołnierzy POW.
2. Weryfikacja i odszukanie pamiątek i miejsc związanych z Wielką Wojną:
- odszukanie i weryfikacja pomników oraz tablic upamiętniających poległych na frontach I wojny światowej,
- odszukanie pomników i tablic pamiątkowych poświeconych wydarzeniom wojennym,
- odszukanie mogił faktycznych i symbolicznych osób zmarłych lub poległych w wyniku działań wojennych,
- przywrócenie pamięci o zlikwidowanych bądź zniszczonych lub nieistniejących na terenie działalności Komitetu pamiątkach Wielkiej Wojny,
- sporządzenie ewidencji istniejących pamiątek i zgłoszenie ich do konserwatora zabytków celem objęcia nad nimi opieki konserwatorskiej.
3. Sporządzenie list żołnierzy poległych w latach 1914 – 1918:
- odszukanie nazwisk poległych mieszkańców miejscowości z terenu działalności Komitetu,
- kontynuacja poszukiwań wykazu osób zmarłych w obozach jenieckich w Czarnem, Gdańsku, Czersku, Bytowie.
4.Działalność medialna:
- objęcie patronatu medialnego przez TV Czarne i Choszczno plus – Operacja Kultura,
- wydanie okolicznościowego Biuletynu „Kawaliera”,
- wydanie poświęconego problematyce I wojny światowej kolejnego numeru „ Naji Goche”,
- utworzenie okolicznościowych linków na stronach internetowych Izby Historycznej w Pełczycach, Fundacji Naji Goche Słupsk – Borowy Młyn, Choszczno plus - Operacja Kultura,
- prezentacja pracy i efektów działalności Komitetu w TV Czarne i na stronie Stowarzyszenia Choszczno plus - Operacja Kultura oraz w gazetach lokalnych i krajowych,
- nakręcenie filmu o cmentarzu żołnierzy armii rosyjskiej w Czarnem,
- opracowanie biuletynu podsumowującego działania rocznicowe oraz ich efekty.
5. Inne formy działalności:
- wykonanie na terenie gminy Pełczyce tablicy ku czci zmarłych w latach 1939 – 1945 Polaków – robotników przymusowych,
- kontynuacja starań o stałe i godne umiejscowienie w Kaliszu Pom. wykonanej tablicy upamiętniającej Prawdy Polaków,
- kontynuacja przedsięwzięć o wykonanie obelisku poświeconego polskiej Straży Granicznej na Gochach,
- kontynuacja starań o upamiętnienie postaci Józefa Piłsudskiego na Gochach,
- popularyzacja wysiłku zbrojnego królewskiej armii Serbii, zwłaszcza w okresie Wielkiej Wojny,
- opracowanie i wydanie publikacji książkowej nt. obozu Jenieckiego w Czersku.


Patronat nad pracami Zespołu/Komitetu
Komitet zamierza zwrócić się o honorowy patronat nad jego działalnością do wybitnych przedstawicieli społeczeństwa, duchowieństwa różnych wyznań, wojska i pozostałych służb mundurowych.
W Święto Niepodległości 2013 Komitet zmienił nazwę na:
Pomorsko-Kaszubski Zespół Obywatelski ds. Upamiętnienia 100. Rocznicy Wybuchu Pierwszej Wojny Światowej . Pozostałe ustalenia i cele nie uległy zmianie.

Zbigniew Talewski
Przewodniczący